Φοιτητικό Συνέδριο Οικονομικής Επιστήμης 2021
Γιατί Συνέδριο Ετερόδοξων Οικονομικών;
Στη χώρα μας, αλλά και διεθνώς, τα πανεπιστήμια κινούνται προς την κατεύθυνση της τυποποιημένης γνώσης: εξετάζουν το περιεχόμενο των σπουδών με βάση τον αριθμό των πτυχιούχων, των βαθμών τους, τη διάρκεια σπουδών τους και ούτω καθεξής. Τα σύγχρονα ιδρύματα γίνονται βιομηχανικά κέντρα παραγωγής πτυχίων στην εκάστοτε επιστήμη αντικειμένου τους, με αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα του συντελούμενου έργου.
Κατ’ αυτά τα πρότυπα διαρθρώνονται σήμερα τα προγράμματα σπουδών στην Οικονομική Επιστήμη. Με μονοσήμαντο προσανατολισμό στις ποσοτικές μεθόδους, χωρίς κάποια συζήτηση των αναλυτικών δυνατοτήτων τους και τη βαθύτερη κατανόησή τους ή τα όριά τους, με εμμονή στη διδασκαλία των νεοκλασικών θεωριών χωρίς κάποια αναφορά στον πλούτο της οικονομικής θεωρίας και τις διαφορετικές σχολές οικονομικής σκέψης. Τελικά, υιοθετείται μια στείρα προσέγγιση διδασκαλίας υποδειγμάτων και αποστήθισής τους για τις εξετάσεις. Έτσι, αν κάποια άνοιγε τυχαία την πόρτα ενός αμφιθεάτρου, πιθανότατα θα βρισκόταν να παρακολουθεί το βαρετό μονόλογο ενός καθηγητή και μια μάζα φοιτητών που αδιάφορα σημειώνουν τα SOS για την τελική εξέταση.
Ακόμα και μέσα σε αυτό το, πολύ περιοριστικό, πλαίσιο, γίνεται αξιόλογη προσπάθεια από πολλές ακαδημαϊκούς να μορφώσουν και να στηρίξουν νέους επιστήμονες - προσπάθεια η οποία δεν ενισχύεται θεσμικά, μάλλον δυσχεραίνεται με την έλλειψη αναγνώρισης και προβολής. Ο όγκος των λοιπών υποχρεώσεων των προγραμμάτων σπουδών συχνά πνίγει καινοτόμες πρωτοβουλίες και αποθαρρύνει τους εμπνευστές τους, επιτρέποντας μόνο έναν συνεχή αναμηρυκασμό της κυρίαρχης οικονομικής σκέψης με τυποποιημένο τρόπο. Το ασφυκτικό πλαίσιο που δημιουργεί η συνεχής πίεση εξετάσεων, εργασιών και προόδων δεν επιτρέπει να αναπτυχθεί η κριτική σκέψη, η συνθετική ικανότητα και ο διάλογος, τα οποία αποτελούν το θεμέλιο της επιστημονικής προόδου.
Για εμάς ως Critique, είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί ένας χώρος όπου το πολυπαραδειγματικό (και παραγνωρισμένο) επιστημονικό έργο που γίνεται στα πανεπιστήμια της χώρας μας να μπορεί να συγκροτηθεί και να αναπτυχθεί. Με στόχο το διάλογο και την κριτική, αντί της έτοιμης προπαρασκευασμένης γνώσης, καλούμε φοιτητές και φοιτήτριες από όλες τις βαθμίδες και τα ιδρύματα της χώρας να συμμετέχουν σε ένα συνέδριο οικονομικής επιστήμης. Η ανάδραση μεταξύ μας, με εργασίες που έχουμε συντάξει κατά τις σπουδές μας, ή και πρωτότυπα έργα, αποτελεί κεντρικό στόχο αυτού του φοιτητικού συνεδρίου, όπως και η ανάδειξη του έργου που συντελείται στα ιδρύματα της χώρας. Αντίστοιχα, η προώθηση των ετερόδοξων οικονομικών σχολών και η κριτική στο μονοπώλιο των κυρίαρχων οικονομικών αποτελεί με τη σειρά της απαραίτητα αντίδραση στον επιβληθέντα μονόλογο της επικρατούσας οικονομικής σκέψης, τόσο στο πανεπιστήμιο όσο και γενικότερα στο δημόσιο λόγο.
Κατ’ αυτά τα πρότυπα διαρθρώνονται σήμερα τα προγράμματα σπουδών στην Οικονομική Επιστήμη. Με μονοσήμαντο προσανατολισμό στις ποσοτικές μεθόδους, χωρίς κάποια συζήτηση των αναλυτικών δυνατοτήτων τους και τη βαθύτερη κατανόησή τους ή τα όριά τους, με εμμονή στη διδασκαλία των νεοκλασικών θεωριών χωρίς κάποια αναφορά στον πλούτο της οικονομικής θεωρίας και τις διαφορετικές σχολές οικονομικής σκέψης. Τελικά, υιοθετείται μια στείρα προσέγγιση διδασκαλίας υποδειγμάτων και αποστήθισής τους για τις εξετάσεις. Έτσι, αν κάποια άνοιγε τυχαία την πόρτα ενός αμφιθεάτρου, πιθανότατα θα βρισκόταν να παρακολουθεί το βαρετό μονόλογο ενός καθηγητή και μια μάζα φοιτητών που αδιάφορα σημειώνουν τα SOS για την τελική εξέταση.
Ακόμα και μέσα σε αυτό το, πολύ περιοριστικό, πλαίσιο, γίνεται αξιόλογη προσπάθεια από πολλές ακαδημαϊκούς να μορφώσουν και να στηρίξουν νέους επιστήμονες - προσπάθεια η οποία δεν ενισχύεται θεσμικά, μάλλον δυσχεραίνεται με την έλλειψη αναγνώρισης και προβολής. Ο όγκος των λοιπών υποχρεώσεων των προγραμμάτων σπουδών συχνά πνίγει καινοτόμες πρωτοβουλίες και αποθαρρύνει τους εμπνευστές τους, επιτρέποντας μόνο έναν συνεχή αναμηρυκασμό της κυρίαρχης οικονομικής σκέψης με τυποποιημένο τρόπο. Το ασφυκτικό πλαίσιο που δημιουργεί η συνεχής πίεση εξετάσεων, εργασιών και προόδων δεν επιτρέπει να αναπτυχθεί η κριτική σκέψη, η συνθετική ικανότητα και ο διάλογος, τα οποία αποτελούν το θεμέλιο της επιστημονικής προόδου.
Για εμάς ως Critique, είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί ένας χώρος όπου το πολυπαραδειγματικό (και παραγνωρισμένο) επιστημονικό έργο που γίνεται στα πανεπιστήμια της χώρας μας να μπορεί να συγκροτηθεί και να αναπτυχθεί. Με στόχο το διάλογο και την κριτική, αντί της έτοιμης προπαρασκευασμένης γνώσης, καλούμε φοιτητές και φοιτήτριες από όλες τις βαθμίδες και τα ιδρύματα της χώρας να συμμετέχουν σε ένα συνέδριο οικονομικής επιστήμης. Η ανάδραση μεταξύ μας, με εργασίες που έχουμε συντάξει κατά τις σπουδές μας, ή και πρωτότυπα έργα, αποτελεί κεντρικό στόχο αυτού του φοιτητικού συνεδρίου, όπως και η ανάδειξη του έργου που συντελείται στα ιδρύματα της χώρας. Αντίστοιχα, η προώθηση των ετερόδοξων οικονομικών σχολών και η κριτική στο μονοπώλιο των κυρίαρχων οικονομικών αποτελεί με τη σειρά της απαραίτητα αντίδραση στον επιβληθέντα μονόλογο της επικρατούσας οικονομικής σκέψης, τόσο στο πανεπιστήμιο όσο και γενικότερα στο δημόσιο λόγο.
Η πρωτοβουλία Critique